Kodeks Etyczny
Pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Olkuszu
„Postępuj zawsze tak , aby maksyma twojego postępowania mogła stać się prawem powszechnym”
Immanuel Kant

Preambuła
Pracownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Olkuszu, powinien postępować zgodnie z przyjętymi zasadami etyczno-moralnymi i przez ich pryzmat rozumieć znaczenie pełnionej roli społecznej. Powinien również dobrze znać zasady etyki zawodowej urzędnika, kultury administrowania oraz norm i wartości wynikających z kultury organizacyjnej.

* * *

Specyfika pracy w instytucjach pomocy społecznej wymaga od pracowników poszanowania godności człowieka, prawa do jego autonomii i samostanowienia. Zakłada jako warunek konieczny takie wartości jak: uczciwość i sumienność pracowniczą, obiektywizm oparty na profesjonalizmie i odpowiedzialności za wykonywaną pracę. Pracownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Olkuszu postępując etycznie kieruje się uprzejmością, zrozumieniem i empatią.

KODEKS ETYCZNY PRACOWNIKÓW OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W OLKUSZU
Rozdział 1. Postanowienia ogólne.
§ 1
Ilekroć jest mowa o:
1) Kodeksie – należy przez to rozumieć Kodeks Etyczny Pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej w Olkuszu;
2) OPS – należy przez to rozumieć Ośrodek Pomocy Społecznej w Olkuszu;
3) Pracowniku – należy przez to rozumieć każdą osobę zatrudnioną w OPS, bez względu na zajmowane stanowisko, pełnioną funkcję, rodzaj i formę zatrudnienia;
4) Pracodawcy – należy przez to rozumieć Ośrodek Pomocy Społecznej w Olkuszu;
5) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych/ ustawę z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej;
6) komórce organizacyjnej – należy przez to rozumieć wyodrębnione w strukturze organizacyjnej OPS: działy, sekcje, zespoły, samodzielne stanowiska pracy oraz inne funkcjonujące na prawach działu, które zostały określone w Regulaminie Organizacyjnym OPS.
§ 2
Podmiotowy i przedmiotowy zakres obowiązywania Kodeksu.
1. Kodeks jest dokumentem urzędowym i stanowi jeden z elementów kontroli zarządczej. Kodeks obowiązuje wszystkich Pracowników zatrudnionych w OPS, bez względu na formę zatrudnienia, zakres i rodzaj wykonywanej pracy i nałożonych obowiązków.
2. Kodeks Etyczny Pracowników OPS, został ustanowiony w celu zapewnienia rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania powierzonych zadań, jako zbiór norm oparty na prawdzie, szacunku, uczciwości i lojalności.
3. Pracownicy OPS traktują swoją pracę jako służbę publiczną, na zajmowanych stanowiskach służą państwu i społeczeństwu lokalnemu, przestrzegają porządku prawnego a za cel nadrzędny stawiają dobro człowieka i wspólnoty samorządowej.
4. Kodeks określa zasady postępowania obowiązujące Pracowników OPS w związku z wykonywaniem przez nich zadań publicznych.
5. Pracownicy OPS są zobowiązani do przestrzegania postanowień Kodeksu oraz innych aktów regulujących ich prawa i obowiązki w miejscu pracy, a także poza nim.
6. Zasady określone niniejszym Kodeksem nie naruszają zasad etycznych specyficznych dla określonych grup zawodowych, a pracownicy tych grup zawodowych zobowiązani są do przestrzegania niniejszego Kodeksu w połączeniu z obowiązującymi ich szczegółowymi zasadami określonymi w kodeksach branżowych, np. Kodeks Etyczny Polskiego Towarzystwa Pracowników Socjalnych.
Rozdział 2. Podstawowe zasady postępowania Pracowników OPS.
§ 3
1.Pracownik OPS traktuje swoją pracę jako służbę publiczną, a za cel nadrzędny stawia dobro człowieka.
2.Pracownik OPS działa zawsze praworządnie i szanując prawo stara się być w tym zakresie
wzorem dla innych, postępuje w sposób prowadzący do pogłębiania zaufania osób korzystających z usług OPS.
3. Pracownik OPS przedkłada dobro publiczne nad interes własny i swojego środowiska.
4. Pracownik OPS swoją pracę wykonuje z poszanowaniem godności innych i własnej.
Rozdział 3. Kluczowe zasady i wartości.
§ 4
1. Zasada praworządności.
a) Pracownik działa zgodnie z zasadą praworządności, stosuje procedury wynikające z przepisów powszechnie obowiązujących oraz regulacji wewnętrznych Ośrodka,
b) Pracownik postępuje tak, aby jego działania mogły być wzorem praworządności i prowadziły do pogłębienia zaufania obywateli do państwa i jego organów,
c) Pracownik prowadzący postępowania administracyjne, zwraca szczególną uwagę, aby decyzje dotyczące praw lub interesów podmiotów posiadały podstawę prawną, a ich treść była zgodna z obowiązującymi przepisami prawa,
d) informacje uzyskane w wyniku prowadzonych czynności, pracownik wykorzystuje wyłącznie do celów służbowych.
2. Zasada uprzejmości i empatii.
a) Pracownik OPS zapewnia poufność i ochronę informacji w trakcie załatwiania spraw z klientami,
b) jeżeli Pracownik OPS nie jest właściwą osobą w danej sprawie, w kompleksowy sposób przekierowuje klienta do odpowiedniego pracownika,
c) Pracownik OPS przyjmując klientów wykazuje się zaangażowaniem, cierpliwością i życzliwym zainteresowaniem sprawami klienta,
d) w przypadku popełnienia błędu lub nietaktu, Pracownik OPS niezwłocznie stara się naprawić zaistniałą sytuację,
e) Pracownik OPS dba o swój estetyczny wygląd, cechując się nienaganną kulturą osobistą i zawodową, pozwalającą mu na nawiązanie właściwych relacji z klientami i pracownikami OPS, życzliwość i otwartość,
f) Pracownik OPS stara się rozwijać postawy empatii wobec klienta i jego problemów.
3. Zasada obiektywizmu.
a) Pracownik OPS stara się obiektywnie oceniać problemy i sprawy, wykorzystując w pełni posiadaną wiedzę i doświadczenie, będąc jednocześnie powściągliwym i skromnym w wyrażaniu ocen o osobach,
b) Pracownik OPS postępuje zawsze w oparciu o zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa,
c) działania Pracownika OPS pozbawione są cech jakiejkolwiek dyskryminacji, w szczególności z uwagi na narodowość, rasę, przekonania polityczne czy religijne,
d) Pracownik OPS stara się ustalać fakty, dążąc do ustalenia prawdy obiektywnej, odrzuca argumenty i sprawy nie związane z daną sprawą.
4. Zasada kompetencji.
a) Pracownik OPS dba o podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych, pogłębianie wiedzy oraz posiadanych umiejętności,
b) powierzone zadania Pracownik OPS wykonuje profesjonalnie, dbając o sprawność, terminowość i skuteczność ich realizacji,
c) Pracownik OPS stale poszukuje i proponuje nowe rozwiązania w zakresie wykonywania swoich obowiązków,
d) Pracownik OPS korzysta z pomocy innych pracowników oferując równocześnie swoje wsparcie.
5. Zasada odpowiedzialności.
a) Pracownik OPS zdaje sobie sprawę z odpowiedzialności za swoją pracę i jej skutki,
b) Pracownik OPS nie uchyla się od odpowiedzialności za swoje słowa, działania i decyzje,
c) Pracownik OPS przyjmuje i analizuje uwagi krytyczne, poddaje się wszelkim formom kontroli wewnętrznej i zewnętrznej, zgodnie z obowiązującym prawem oraz zasadami i procedurami pracy,
d) Pracownik OPS udziela wyczerpujących wyjaśnień przełożonym oraz upoważnionym organom kontrolnym,
e) Obowiązkiem każdego Pracownika jest reagowanie na każdy przejaw naruszenia lub zagrożenia naruszenia postanowień Kodeksu Etyki,
f) Każdy pracownik powinien zwrócić koleżeńską uwagę innemu pracownikowi, w przypadku nieetycznego zachowania, naruszającego dobre obyczaje i stosunki międzyludzkie zarówno w odniesieniu do interesantów jak i współpracowników.
6. Zasada uczciwości.
a) Pracownik OPS ujawnia niezwłocznie wszelkie sytuacje, w których interes prywatny koliduje z interesem publicznym,
b) Pracownik OPS nie podejmuje żadnych działań w OPS lub poza nim, które mogłyby spowodować podejrzenie osiągnięcia korzyści osobistej lub materialnej,
7. Zasada jawności.
a) Pracownik OPS podejmuje swoje działania w sposób jawny,
b) Pracownika OPS obowiązuje zasada poufności.
8. Zasada współpracy i współdziałania.
a) Pracownik OPS stale doskonali umiejętności pracy w zespole oraz umiejętność kooperowania z innymi pracownikami, instytucjami i organizacjami,
b) Pracownik OPS stara się być inicjatorem, inspiratorem, jak i sprawnym wykonawcą realizowanych działań i zadań,
c) Pracownik OPS podejmuje się zadań dodatkowych oraz zastępstw w pracy,
d) Pracownik OPS rozumie w pełni potrzebę wykonywania poleceń służbowych i podporządkowania się Regulaminowi Pracy,
e) Pracownik OPS jest gotowy do szybkiego regulowania spraw problemowych dotyczących jego osoby i w zależności od potrzeb innych osób,
f) Pracownik OPS jest co do zasady lojalny wobec pracodawcy i innych pracowników, relacje służbowe opierają się na współpracy, koleżeństwie, wzajemnym szacunku, pomocy oraz dzieleniu się wiedzą i doświadczeniem,
g) Pracownik OPS potrafi oddzielić sprawy osobiste od służbowych i zawodowych,
h) Pracownik OPS nie plotkuje i nie pomawia innych osób.
9. Zasada sumienności.
a) Pracownik OPS starannie i rzetelnie wykonuje powierzone mu obowiązki, wykazuje zaangażowanie w sprawy OPS, dążąc do osiągania jak najlepszych rezultatów swojej pracy,
b) Pracownik nigdy nie wprowadza w błąd i nie oszukuje,
c) Pracownik nie pozostawia niezałatwionych lub niewyjaśnionych spraw, nie uchyla się od podejmowania trudnych rozstrzygnięć oraz odpowiedzialności za swoje postępowanie,
d) Pracownik wykonuje pracę sumiennie, sprawnie i bezstronnie, nie kieruje się emocjami,
e) Pracownik dba o jakość własnej pracy i o stanowisko swojej pracy,
f) Pracownik przestrzega zasad organizacji pracy i nie opuszcza stanowiska pracy bez zgody przełożonego.
10. Zasada bezstronności.
a) Pracownik OPS w prowadzonych sprawach równo traktuje wszystkie strony postępowania,
b) Pracownik OPS nie demonstruje zażyłości z osobami publicznie znanymi, wystrzega się okazji do promowania interesów jakichkolwiek grup,
c) Pracownik OPS nie demonstruje swoich przekonań politycznych, a także nie uzależnia od nich swoich decyzji, zapewnia jasność i przejrzystość własnych relacji z osobami pełniącymi funkcje polityczne.
d) Pracownik zobowiązany jest do powiadomienia swojego przełożonego o każdym przypadku istnienia okoliczności mogących wywołać wątpliwości, co do bezstronności pracownika, celem wyłączenia go od załatwienia danej sprawy.
11. Zasada gospodarności.
a) Pracownik OPS dba o mienie OPS, sprzęty i urządzenia,
b) Pracownik OPS właściwie wykorzystuje materiały i zasoby służące do pracy,
c) Pracownik OPS racjonalnie gospodaruje majątkiem i środkami publicznymi,
d) Pracownik OPS ponosi odpowiedzialność i współodpowiedzialność za powierzone mienie OPS.
Rozdział 4. Zakres odpowiedzialności etycznej Pracowników OPS.
§ 5
Ogólne zasady odpowiedzialności etycznej Pracownika OPS:
1. Pracownika OPS powinno cechować wysokie morale zawodowe i osobiste.
2. Pracownik OPS powinien wykorzystywać w swej pracy zawodowej wiedzę, umiejętności i wartości uniwersalne.
3. Pracownik OPS zobowiązany jest kierować się w działalności zawodowej zasadą dobra klienta.
4. Pracownik OPS zobowiązany jest przeciwstawiać się praktykom niehumanitarnym lub dyskryminującym osobę czy grupę osób.
5. Pracownik OPS powinien ponosić ostateczną odpowiedzialność za jakość i zakres świadczeń, do których się zobowiązuje, które zleca lub wykonuje.
6. Pracownik OPS nie może wykorzystywać kontaktów służbowych dla własnych korzyści.
7. Pracownik OPS powinien przestrzegać zasady, że podstawowym jego obowiązkiem zawodowym jest pomoc w rozwiązywaniu trudności życiowych klienta.
§ 6
Odpowiedzialność etyczna Pracownika OPS wobec Klienta:
1. Pracownik OPS zobowiązany jest do poszanowania godności klienta i jego prawa do samostanowienia.
2. Pracownik OPS jest zobowiązany do równego traktowania klientów bez względu na wiek, płeć, stan cywilny, orientację seksualną, narodowość, wyznanie przekonania polityczne, stan zdrowia, rasę, kolor skóry oraz inne preferencje i cechy osobiste.
3. Pracownik socjalny OPS powinien uznać zasadę subsydiarności za podstawową regułę określającą kontakty z klientem.
4. Pracownik OPS zobowiązany jest wykazać zaangażowanie na rzecz pomocy klientowi w rozwiązywaniu jego trudności życiowych oraz wykorzystać w tym celu swoją wiedzę, umiejętności zawodowe i kompetencje.
5. Pracownik OPS powinien stosownie do możliwości klienta wzmacniać jego wysiłki na rzecz życiowego usamodzielnienia.
6. Pracownik OPS powinien udzielić klientowi precyzyjnej informacji na temat uprawnień do świadczeń i wynikających stąd zobowiązań.
7. Pracownik OPS winien zasięgnąć konsultacji współpracowników i zwierzchników w przypadku, gdy leży to w żywotnym interesie klienta.
8. Pracownik OPS zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych od klienta w toku czynności zawodowych.
§ 7
Odpowiedzialność etyczna Pracownika OPS wobec Współpracowników:
1. Kontakty Pracownika OPS ze Współpracownikami powinny respektować wiedzę i doświadczenie, przestrzegać zasady lojalności zawodowej.
2. W ocenach Współpracowników Pracownik OPS kieruje się obiektywizmem, a w przypadku Współpracowników naruszających zasady niniejszego Kodeksu zajmuje krytyczne stanowisko w odpowiednim miejscu i czasie.
3. Pracownik OPS powinien współpracować z innymi pracownikami w celu wykonywania obowiązków zawodowych.
4. Pracownik OPS powinien rozstrzygać konflikty ze Współpracownikami bez uszczerbku dla Klienta.

§ 8
Odpowiedzialność etyczna Pracownika OPS wobec Pracodawcy:
1. Pracownik OPS powinien przestrzegać zobowiązań podjętych wobec instytucji zatrudniającej.
2. Pracownik OPS powinien dążyć do usprawnienia funkcjonowania macierzystej instytucji i poprawy efektywności świadczeń.
3. Pracownik OPS powinien w sposób racjonalny dysponować środkami finansowymi i rzeczowymi przeznaczonymi na świadczenia społeczne.

§ 9
Odpowiedzialność etyczna Pracownika OPS wobec Społeczeństwa:
1. Pracownik OPS zobowiązany jest działać na rzecz dobra ogólnego.
2. Pracownik OPS zobowiązany jest zapewnić osobom uprawnionym dostęp do niezbędnych świadczeń.
3. Pracownik OPS powinien wspierać działania społeczności lokalnych na rzecz samopomocy społecznej oraz zachęcać do współudziału w kształtowaniu instytucji społecznych i w tworzeniu polityki społecznej.

Rozdział 5. Monitoring i przegląd przestrzegania Kodeksu Etycznego Pracowników OPS w Olkuszu.

§ 10
Procedura przeglądu wewnętrznego i stałego monitoringu Kodeksu:
1. Kodeks podlega corocznemu przeglądowi oraz stałemu monitoringowi.
2. Celem przeprowadzenia przeglądu corocznego oraz bieżącego monitorowania jest zapewnienia funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej, dążenie do tego, aby Kodeks był dokumentem żywym, znanym i pomagającym w rzeczywistym kształtowaniu postaw etycznych Pracowników OPS.
3. Monitoring funkcjonowania Kodeksu odbywa się na bieżąco, a Pracownicy OPS mogą w każdym czasie przedstawiać spostrzeżenia i propozycje do jego modyfikowania i ulepszania, które będą przedstawiane na zebraniach pracowniczych i poddawane dyskusjom.
4. Kierownicy mogą przypominać Pracownikom na spotkaniach o konieczności stosowania się do zapisów Kodeksu w praktyce, dla zapewnienia aby Kodeks był dokumentem żywym,
5. Załącznikiem do Kodeksu jest ankieta dla Pracowników Ośrodka dotycząca przestrzegania standardów etycznych, która będzie przeprowadzana raz w roku, na próbie Pracowników. Ankiety są analizowane, a informacja zbiorcza jest przedstawiana na zebraniu pracowniczym.

Rozdział 6. Odpowiedzialność za stosowanie Kodeksu.

§ 11
1.Wszyscy pracownicy OPS zobowiązani są do stosowania postanowień Kodeksu.
2. Odpowiedzialność za stosowanie Kodeksu ponosi każdy pracownik OPS indywidualnie.
3. Każdy pracownik OPS ma świadomość, że łamanie Kodeksu, pomimo odpowiedzialności indywidualnej, godzi w dobre imię OPS i innych pracowników i jest ze szkodą dla realizacji zakładanych celów pomocowych i klientów OPS.
4. Pracownik OPS ponosi odpowiedzialność porządkową, dyscyplinarną, a w uzasadnionych przypadkach karną, zgodnie z obowiązującym prawem, za naruszenie zasad określonych w Kodeksie niezależnie od odpowiedzialności przewidzianej w innych przepisach.
5. Naruszenie zasad etyki będzie również uwzględniane przy dokonywaniu okresowej oceny pracowników OPS.
6. Naruszając zasady Kodeksu, zarówno w miejscu pracy jak i poza nim, pracownik ryzykuje utratę zaufania niezbędnego przy wykonywaniu zadań publicznych.
7. Informacje o braku zachowania standardów etycznych, kierowane są na bieżąco do Dyrektora Ośrodka i omawiane na najbliższym zebraniu pracowniczym w celu wyeliminowania nieprawidłowości.

Rozdział 7. Wprowadzenie Kodeksu w życie.

§ 12
1. Kodeks przed wejściem w życie zostaje poddany konsultacji pracowniczej.
2. Konsultacja polega na przygotowaniu formy pisemnej propozycji Kodeksu i przedstawienia jej pracownikom celem zgłoszenia przez nich uwag i propozycji.
3. Kodeks po zakończeniu konsultacji i przyjęciu go na ogólnym zebraniu, zostaje wprowadzony w życie stosownym Zarządzeniem Dyrektora OPS.
4. Zobowiązuje się wszystkich pracowników do zapoznania się z Kodeksem i złożenia oświadczenia potwierdzającego ten fakt (zgodnie z Załącznikiem Nr 2 do Zarządzenia).
5. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 4, załącza się do akt osobowych pracownika.
6. Kodeks zostaje umieszczony na stronie internetowej OPS w Olkuszu.
7. Kodeks jest dostępny w każdej chwili, na każde żądanie pracownika u osoby prowadzącej sprawy personalne (kadrowe).
8. Każdy nowo zatrudniony Pracownik OPS jest niezwłocznie zapoznawany z Kodeksem przez przełożonego oraz zobowiązywany do jego przestrzegania.